Planetarium w Parku Śląskim w Chorzowie powstało w 1955 roku i jest największym i najstarszym planetarium w Polsce. Rozbudowane o obserwatorium, stacją sejsmologiczną i klimatologiczną przez wiele lat było bardzo ważnym ośrodkiem naukowym i popularyzatorskim na mapie kraju.

W 2022 roku, po czterech latach gruntownego remontu i rozbudowy został otwarty nowoczesny kompleks, który obok pierwotnych funkcji wzbogacił się o Centrum Nauki. Zachowując charakterystyczną, zabytkową bryłę planetarium, dobudowano podziemną część przeznaczoną na ekspozycje interaktywne oraz wieżę widokową.

Firma AB MICRO, mająca długoletnie doświadczenie w technikach wizualizacji, wspólnie z firmą RSA Cosmos wygrała przetarg na wyposażenie nowego planetarium.

W projekt zaangażowanych było wiele firm z Polski, Ukrainy, Francji, Stanów Zjednoczonych, Czech i Japonii, a skoordynowanie ich prac, zapewnienie bezkonfliktowej współpracy było wyzwaniem z kategorii misji prawie niemożliwych. Swój ślad odcisnęły też kolejne fale epidemii COVID-19 z ograniczeniami w podróżach, restrykcjami w hotelach, koniecznością przestrzegania surowych regulacji na placu budowy.

Zaczęło się od prac konstrukcyjnych, wymagających skomplikowanej logistyki i szczególnej dbałości o szczegóły, jako że miejscem akcji był budynek pod opieką konserwatora zabytków.

AB-Micro zbudowało pierścień o średnicy 23 m ze specjalnie giętych i walcowanych elementów stalowych. Stanowił on podporę sferycznego ekranu projekcyjnego amerykańskiej firmy Astro-Tec. Aby możliwe było wykonanie prac należało zbudować podest wyrównujący amfiteatralny układ podłogi w sali planetarium, wprowadzić wieżowe rusztowania mobilne o wysokości 12 m. Sam ekran ważył ponad 10 ton. Razem ponad 30 ton materiałów i elementów, w tym ponad dziewięciometrowe żebra ekranu, zostały wniesione do sali ręcznie.

Po trzech miesiącach pracy techników z Canal Fulton w Ohio, przy pomocy polskich alpinistów, zbudowaniu aluminiowego ożebrowania, pokryciu kopuły specjalnie profilowanymi arkuszami blachy i zużyciu w tym celu ponad 100 000 nitów oraz pomalowaniu powierzchni, ekran był gotowy!

Gładka czasza o średnicy 23 m z perforowanej blachy aluminiowej, wykonana w technologii „zero gap”, pokryta farbą o określonym współczynniku odbicia światła jest jedną z najnowocześniejszych konstrukcji tego typu na świecie i jedną z największych w Europie.

Następnym etapem była instalacja analogowego projektora gwiazdowego japońskiej firmy GOTO. Zastąpił on stare urządzenie, obecnie stanowiące eksponat muzealny w części wystawienniczej Parku Nauki. Warto wspomnieć, że zasłużony, ponad sześćdziesięcioletni projektor był w stanie wyświetlić 8000 gwiazd. Nowy projektor GOTO Chiron III obrazuje 100 000 000 gwiazd!

Cyfrowy system projekcji zapewniło 10 laserowych projektorów Sony GTZ380, każdy o rozdzielczości 4K i sile światła 10 000 lumenów. Łączna rozdzielczość południkowa wyniosła 8K (Real 8K).

Firma RSA Cosmos z Francji (obecnie część japońskiego koncernu Konika Minolta), producent oprogramowania planetaryjnego SkyExplorer, wykonała integrację projekcji analogowej i cyfrowej w jeden spójny system hybrydowy. Serwerownia została zapełniona szafami rack z macierzą komputerów, na którą składało się 10 wysokowydajnych generatorów obrazu, komputer centralny i hybrydowy. Znalazły się tam również elementy systemu audio, sterowania oświetleniem i infrastruktury sieciowej.

Za pomocą oprogramowania SKyExplorer z jednego miejsca – z konsoli operatora lub z przenośnego iPada – można prowadzić pokaz astronomiczny na żywo, odtwarzać filmy full dome, wyświetlać treści z dowolnego urządzania zewnętrznego (odtwarzacz wideo, komputer) oraz sterować wszystkimi systemami: projekcji, nagłośnienia i oświetlenia.

Efekt końcowy wbija w pochylane siedzenia do 300 widzów jednocześnie.

Dzięki połączeniu projekcji hybrydowej z potężnym oprogramowaniem SkyExplorer osiągnięto unikalne połączenie najwyższej jakości obrazu i renderowanych grafik o dużej rozdzielczości, wysokim kontraście i głębokim poziomie czerni. Wszystko to w bardzo imersyjnym środowisku.

Oprogramowanie SkyExplorer zostało również wykorzystane do wyświetlania pokazów w jaskini LED 3D, działającej w części ekspozycji interaktywnych Parku Nauki.

Jakość projekcji i możliwości oprogramowania planetaryjnego SkyExplorer sprawiają, że podróż do gwiazd można zacząć już dziś w Chorzowie. To trzeba zobaczyć!

Uroczyste otwarcie Planetarium w Chorzowie nastąpiło 11 czerwca 2022 r.

Firma AB MICRO wykonała także instalację wyposażenia sali planetarium w kolejnym obiekcie w Polsce – Morskim Centrum Nauki w Szczecinie. Otwarcie przewidziane jest na I – II kwartał 2023 roku. Już teraz zapraszamy!

O dacie otwarcia będziemy informować. Stay tuned…